Jeżyny - rzadko uczulające owoce

Czy jeżyny (Rubus fruticosus) często wywołują alergię? Okazuje się, że nie. Zapraszam na kolejny artykuł do cyklu "alergia na owoce". Jest to dla mnie ważny temat, ponieważ u Aleksa alergia na owoce od samego początku stanowiła duży problem - uczulały go praktycznie wszystkie owoce, które próbowałam wprowadzić do jego diety. Dotychczas opisałam mango, które się u nas bardzo dobrze sprawdziło i stanowiło świetny zamiennik jabłek w jego diecie (od niedawna Aleks może jeść także jabłka bez objawów alergii - mam nadzieję, że ta wiadomość Was pocieszy - wyrastanie z alergii pokarmowej stało się u nas faktem :-).

Kolejnym trafionym owocem, były jeżyny - owoce, który początkowo automatycznie odrzucałam, ze względu na uczulenie synka na maliny (a maliny uczulają niestety często, ponieważ zawierają kilka typowych alergenów). Natomiast okazuje się, że jeżyny uczulają bardzo rzadko i wcale nie muszą uczulać krzyżowo z malinami. Mimo, że należą do tzw. "drobnopestkowców" często wykluczanych z diety alergików, nie zawierają najczęstszych, typowych dla innych owoców alergenów i u Aleksa świetnie się sprawdziły. A ja bardzo się cieszę, że Aleks mógł (i nadal może) jeść jeżyny, ponieważ są to owoce wyjątkowo wartościowe.

Wartość odżywcza jeżyn

• W 100 g świeżych jeżyn jest 43 kcal, w porównaniu z wieloma innymi owocami są ubogie w cukry i mają przez to niski indeks glikemiczny (IG=25) a np. jabłka mają IG=35.
• Dodatkowo są bardzo wartościowe. Zawierają cenny zestaw witamin i związków mineralnych - szczególnie witaminy C i K oraz folianów, stanowią też dobre źródło witamin z grupy B i betakarotenu. Jeżyny zawierają też liczne związki mineralne m.in. mangan, żelazo, magnez, potas, wapń i miedź.
• Bardzo istotne jest, że jeżyny zawierają silne antyoksydanty (m.in. antocyjany, kwasy fenolowe, kwas elagowy), związki te niszczą wolne rodniki stąd stanowią naturalny element profilaktyki nowotworowej.
• Zawierają dużo błonnika, co korzystnie wpływa na perystaltykę

Alergeny jeżyn

Nie wyizolowano dotychczas konkretnych alergenów, wiadomo jednak, że owoce te posiadają alergeny podobne do jednego z alergenów jabłka, ale nie stwierdzono najbardziej typowych i często uczulających alergenów jak te z rodziny LTP czy Bet-v-1. W literaturze opisano tylko pojedyncze przypadki reakcji alergicznych po spożyciu jeżyn.

Możliwe reakcje krzyżowe (mogą, ale nie muszę zaistnieć)

Zachować ostrożność przy alergii na inne owoce z rodziny różowatych czyli np. jabłka, gruszki, śliwki, migdały, maliny.

Właściwości zdrowotne jeżyn

Poza tradycyjnym sposobem podania jak dodatek do ciast, galaretek czy innych deserów, owoce te mają też pewne właściwości zdrowotne.

Np. wywar z owoców jeżyn działa lekko uspokajająco, a sok z jeżyn wykazuje działanie przeciwgorączkowe i napotne, polecany do stosowania przy przeziębieniach oraz do wzmocnienia organizmu.

W ziołolecznictwie wykorzystuje się także liście jeżyn, np. przy zgadze, grypie czy do kuracji oczyszczających. 

Jak podawać jeżyny małemu dziecku?

Najlepiej oczywiście jeżyny jeść bez żadnej obróbki, ale Aleks niestety nie chce iść jeść w formie naturalnej, są zbyt kwaśne. Krzywi się i wypluwa, nawet jak uda mi się znaleźć słodsze okazy. Przez to, że owoce te są dość cierpkie dobrze się sprawdza dodanie do nich innych słodszych owoców. Dlatego ze świeżych jeżyn zwykle robię musy z dodatkiem słodkich owoców jak mango, jabłek, suszonych daktyli lub ewentualnie syropu klonowego.

Pomysły na desery z jeżynami

• galaretka jeżynowa (mus jeżynowy + syrop klonowy + żelatyna lub agar agar)
• sos jeżynowo-daktylowy (duszone jeżyny z daktylami - można podać jako samodzielny deser lub polać kasze, makaron)
• koktajl jeżynowy - mus jeżynowy zmiksować z ulubionym mlekiem roślinnym, ewentualnie dosłodzić
• ciasta z jeżynami (np. w oparciu o ten przepis na szarlotkę)

Planuję zrobić większy zapas ekologicznych jeżyn i zrobić z nich konfitury na zimę (postaram się wrzucić na blog przepis) oraz zamrozić kilka porcji świeżych owoców. Wam polecam zrobić to samo, bo sezon na jeżyny trwa krótko. Jeśli znacie miejsca gdzie rosną dzikie jeżyny, koniecznie zróbcie małe zbiory, takie leśne są najbardziej wartościowe i macie pewność, że nie były niczym opryskiwane. Jeżyny ogrodowe są za to znacznie większe i słodsze, przez to smaczniejsze.

Koniecznie przeczytajcie moje pozostałe artykuły o alergii na owoce, znajdziecie tam sporo cennych informacji:

- alergia na owoce egzotyczne - mango

- alergia na owoce polskie - jabłka

Polecam też artykuły o alergii na warzywa.