Nużeniec czy alergia?

Nużeniec (Demodex) to kuzyn roztoczy domowych, należy do podgromady roztocze. W skórze ludzi mogą występować dwa gatunki nużeńca - nużeniec ludzki (Demodex folliculorum) lub nużeniec krótki (Demodex brevis).

Jest mikroskopijny, ma zaledwie 0,3-0,4mm długości. Jest to pasożyt człowieka, który obecny jest w skórze większości z nas - ok 60-80% osób dorosłych jest bezobjawowymi nosicielami. Wraz z wiekiem liczba pasożytów w skórze wzrasta, a u osób po 70tym roku życia nużeniec występuje już powszechnie. Tematem nużycy zainteresowałam się jakiś czas temu, ponieważ często jej objawy są mylone z alergią, szczególnie w przypadku nużycy ocznej, której symptomy bywają bardzo podobne do alergicznego zapalenia spojówek.

Nużeniec u dziecka?

Demodex u dzieci występuje znacznie rzadziej, ponieważ ich skóra nie produkuje tak dużej ilości sebum, którym odżywia się ten pasożyt. Poza tym rodzice często dbają o higienę dziecka i jego otoczenia bardziej niż o swoją, dziecko zawsze ma swój osobny ręcznik, używa swoich kosmetyków, jego pościel jest częściej prana - to wszystko także przyczynia się do mniejszego występowania nużeńca u dzieci. Jeśli się pojawia to zwykle u dzieci z obniżoną odpornością.

Gdzie występuje nużeniec?

Pajęczak ten w największej ilości obecny jest w skórze twarzy - okolice nosa, oczu, brwi, na czole, ale też w innych miejscach ciała, gdzie obecna jest duża ilość sebum. W ciągu dnia pozostaje on schowany w skórze, w gruczołach łojowych i mieszkach włosowych, natomiast nocą żeruje na naszej skórze - odżywia się przede wszystkim łojem, czyli lipidami. Dość często są spotykane także w mieszkach włosowych rzęs i brwi. Nużeniec krótki bytuje też w okolicy gruczołów Meiboma (szczególnie tam się namnaża) co powoduje dysfunkcję tych gruczołów i objawy zespołu suchego oka.

Profilaktyka nużycy i preparaty na nużeńca

W celu zmniejszenia ilości nużeńców w naszym otoczeniu konieczna jest wzmożona dbałość o porządek i higienę.

Odkurzanie

Nużeniec przenosi się wraz z kurzem (znajdują się w nim jego jaja) oraz przez skażone ręczniki, ubrania czy pościel. Dlatego podobnie jak w przypadku roztoczy istotne jest regularne odkurzanie oraz zwiększona dbałość o higienę i czystość otaczających materiałów. 

Pranie nie zawsze wystarcza

Likwidację nużeńca z ubrań czy innych materiałów nie jest łatwa - szczególnie jeśli nie można ich wyprać z bardzo wysokiej temperaturze. Pomocny jest wtedy specjalny płyn Allergoff, w którym przed praniem namacza się ubrania, pościel czy inne tkaniny. Składniki płynu likwidują nużeńca, a produkt posiada wszelkie certyfikaty, tak więc można go używać zarówno w przypadku rzeczy należących do dzieci i dorosłych.

Jakie rzeczy szczególnie warto prać z zastosowaniem płynu Allergoff:

• Pościel i poduszki - nasza twarz ma z nimi kontakt całą noc.
• Czapki, szaliki - także trzeba je regularnie prać i zdezynfekować, gdyż dotykają bezpośrednio naszej twarzy
• Używane ubrania - rzeczy dla siebie lub dzieci “po znajomych”, a już na pewno te kupione w second handzie.

Zwiększona higiena osobista

Istotne jest także ograniczenie liczby nużeńców bytujących na naszej skórze - przemywanie skóry specjalnymi środkami zalecanymi przez lekarza lub farmaceutę, a w przypadku zaskórników ich usunięcie np. poprzez regularne stosowanie peelingu. Kąpiele w specjalnych środkach i dokładne oczyszczanie skóry, częste (nawet codzienne) zmienianie ręczników, ubrań i pościeli. Trzeba pilnować także, żeby każdy domownik używał wyłącznie swoich przyborów toaletowych, ręczników itd. Należy unikać używania testerów w drogeriach lub kosmetyków wspólnie z innymi osobami. Ważne jest także częste mycie rąk.

Jakie są objawy nużycy?

Obecność nużeńca w skórze zwykle przebiega bezobjawowo, jednak w niektórych przypadkach ten pasożyt wywołuje nużycę (demodekozę), którą dość trudno jest zdiagnozować i leczyć - objawy są zwykle niewielkie i często są mylone z innymi problemami skórnymi.

Do rozwoju objawów najczęściej dochodzi przy dużej inwazji lub u osób wrażliwych, z problemami skórnymi (np. łojotokowym zapaleniem skóry, trądzikiem, zaburzeniami hormonalnymi) lub ze słabszą odpornością skóry, w grupie ryzyka są niestety także alergicy.

Negatywne skutki działania nużeńca wynikają przede wszystkim z obecności jego odchodów, które gromadzą się w gruczołach łojowych i torebkach włosowych. Objawy mogą rozwijać się latami - zazwyczaj w postaci stanów zapalnych gruczołów łojowych i mieszków włosowych, świądu i ropni. Skutkiem jego bytowania mogą być także nieestetyczne wągry czy zaskórniki oraz nadkażenia bakteryjne skóry, trądzik różowaty. Jeszcze większy problem pojawia się, gdy dojdzie do uczulenia na odchody nużeńca, prowadzi to bowiem do odczynów alergicznych i nasilenia zmian skórnych, a także jeszcze większych trudności w diagnostyce i leczeniu. W wielu przypadkach niezmiernie trudno jest odróżnić alergię od nużycy, szczególnie, że u alergików może po prostu dochodzić do nadmiernego namnażania tych pasożytów w skórze. Te dwa schorzenia mogą niestety nawzajem potęgować swoje objawy, a leczenie jest mocno utrudnione. Dobry dermatolog powinien jednak sobie poradzić także z takim problemem, warto jednak zgłosić się do takiego, który nie bagatelizuje problemu nużycy.

Nużyca oczna

Inna formą nużycy jest nużyca oczna, która prowadzi do zapalenia brzegów powiek. Podobnie jak przy nużycy skórnej początkowo jest to bezobjawowe i może rozwijać się latami. Jednak ciągłe namnażanie się nużeńca prowadzi stopniowo do zaburzenia funkcji gruczołów Meiboma i przewlekłego zapalenia brzegów powiek. Wtórnie do działania nużeńca może dochodzić do zespołu suchego oka, gdyż gruczoły Meiboma odpowiadają za prawidłowe nawilżenie oczu - pojawiają się więc typowe objawy zespołu suchego oka jak suchość, pieczenie, świąd, dyskomfort, światłowstręt a nawet zaburzenia widzenia. W zaawansowanych przypadkach na brzegach powiek widoczne są złuszczenia i trudna do usunięcia wydzielina.

Często te objawy są bardzo podobne do alergicznego zapalenia spojówek - pieczenie, świąd, zaczerwienienie, nadwrażliwość i suchość oka pojawiają się nadkażenia bakteryjne np. w postaci jęczmienia.

Przy tego typu objawach lekarze zwykle zalecają standardowe leki objawowe np. krople nawilżające czy leki przeciwalergiczne, jednak objawy nie ustępują. Dopiero brak poprawy skłania lekarzy do poszerzenia diagnostyki. Moja ciocia miała właśnie dokładnie taki problem - przez kilka miesięcy dokuczał jej świąd oczu, łzawienie, miała zaczerwienione okolice oczu. Okuliści przepisywali jej różne krople z antybiotykami i sterydami, alergolog z kolei podejrzewał uczulenie i kazał odstawić większość kosmetyków, a poprawy nadal nie było. Dopiero kolejny okulista zrobił dodatkowe badanie pod kątem nużeńca - wynik był dodatni. Leczenie co prawda trwało długo, ale przyniosło dobre efekty.

Diagnostyka nużeńca

Konieczne jest badanie pod mikroskopem - bada się torebki włosowe (rzęs, brwi), zeskrobinę zmian skórnych. Niestety badanie nie jest zalecane zbyt często, na szczęście koszt nie jest wysoki można go wykonać samemu. W dniu badania nie powinno się stosować żadnych kosmetyków, nie oczyszczać skóry twarzy. 

Czy nużycą można zarazić się od psa?

Nie, nużeniec ludzki występuje u ludzi, u psów może też występować nużeniec psi (Demodex canis), ale jest on niegroźny dla ludzi. Można natomiast niezwykle łatwo zarazić się nużycą od innych ludzi, nawet przez podanie ręki.

Allergoff płyn - na nużeńca, roztocza i inne pasożyty i alergeny wziewne.

W trakcie leczenia nużycy oraz zapobiegawczo warto stosować preparat Allergoff do prania - jest bardzo skuteczny i łatwy w stosowaniu. Doskonale likwiduje nużeńce, ale też inne pasożyty i roztocza - czyli przede wszystkim roztocza kurzu domowego. Ja co prawda nie mam problemów z nużycą, ale ponieważ miewam różne problemy skórne wynikające z alergii, a do tego mam alergię na roztocza kurzu domowego, raz na kilka prań do pościeli i ubrań stosuję płyn Allergoff.

Co mnie przekonało do tego preparatu?

• płyn działa nawet przy praniu w niskiej temperaturze - a nie wszystkie ubrania mogę prać w wysokiej temperaturze, która likwiduje roztocza. 
• neutralizuje alergeny - nie tylko alergeny roztoczy, ale też pyłki roślin czy alergeny zwierzęce 
• chroni tkaniny przez okres około miesiąca - mam więc pewność, że uprana pościel nie zostanie od razu skolonizowana przez kolejne roztocza (oprócz tego regularnie stosuję też Allergoff Spray, o którym pisałam już wcześniej) 
• likwiduje też inne pasożyty jak wszy czy świerzbowce - a u nas w przedszkolu już od kilku miesięcy wisi kartka o konieczności sprawdzania dzieciom głów, z powodu zdarzających się wszy ;-) 
• dobra wydajność - na jedno duże pranie wystarcza 1 ampułka 

Allergoff płyn jest dostępny w aptekach, ale podobnie jak inne ciekawe produkty z linii Allergoff można też kupić go w sklepie producenta.

Odnośnie wszy to warto pamiętać, jest jest to problem dość powszechny. Kiedyś mi się wydawało, że ten problem dotyczy tylko osób, które żyją w bardzo złych warunkach higienicznych i nie dbają o czystość osobistą. Tymczasem w większości przedszkoli, zarówno państwowych jak i prywatnych, kilka razy w roku pojawia się informacja o wszach u dzieci - zalecane są wtedy regularne przeglądy głowy, co szczególnie trudne jest u dzieci z bujną czupryną. Na szczęście można się ich dość łatwo pozbyć - są specjalne preparaty, bezpieczne dla dzieci np. ten.

Przeczytaj także:

Allergoff spray - opinia.

Allergoff emolienty - opinia.

Czystek przy alergii.

Probiotyki dla alergika.